سیمای پیامبران(ع)، امامان(ع) و صحابه در شعر غنایی سبک خراسانی

thesis
abstract

یکی از اصلی ترین شگردهایی که از دیرباز در تنوع و رشد انواع غنایی موثر بوده ؛ بهره گیری از داستان های شخصیت های دینی در اجزای این نوع ادبی است. در میان ادوار شعر فارسی، شاعران سبک خراسانی باتوجه به زمینه های سیاسی، اجتماعی، مذهبی و ادبی این سبک، شیوه هایی متعدد در به کارگیری عناصر دینی دارند. در محدوده ی زمانی این سبک (از نیمه ی دوم سده ی سوم تا نیمه ی اول سده ی ششم) قریب 130000بیت شعر از حدود 30 شاعر صاحب دیوان و بیش از یکصد شاعر بی دیوان می توان یافت که به نوعی با ادب غنایی پیوند دارند و در خلال این ابیات هزاران اشاره‏ی مستقیم و غیرمستقیم به شخصیت‏های دینی درج شده است. در این پژوهش باتوجه به اهمیت شعرهای بازمانده از سبک خراسانی در تکوین سیمای تاریخی و اسطوره ای پیامبران(ع)، امامان(ع) و صحابه در شعر فارسی، پس از بررسی دقیق تمام ابیات غنایی سروده شده در محدوده‏ی این سبک و استخراج نوع و میزان اشاره ها و بستر اجتماعی و ادبی ظهور آن ها، نتایج و تحلیل های تحقیق در 6 فصل ارائه شده است : در فصل نخست پس از ارائه ی طرح پژوهش، از اهداف، ضرورت ها و پیشینه ی تحقیق سخن رفته و در فصل دوم به جایگاه تلمیح های دینی در انواع شعر غنایی دوران سامانی چون مدح، وصف، تغزل، مرثیه، منقبت و دیگر انواع غنایی اشاره شده و در ادامه، مجموع اشارات دینی یافته شده در اشعار اندک دوره ی صفاری، و دیوان شاعرانی چون رودکی، دقیقی، کسایی و بیش از 120 تن از شاعران بی دیوان تا زمان مرگ فردوسی درج و تحلیل شده است . در فصل سوم که شعر دوران غزنوی اول( دوران محمودی و مسعودی) را پس از فردوسی تا اواسط سده ی پنجم دربر می گیرد؛ به شیوه ی فصل دوم پس از تحلیل جایگاه اشارات دینی در تکوین انواع غنایی (به‏ویژه مدح)، اشارات مستقیم و غیرمستقیم دینی در دیوان شاعرانی چون عنصری، عسجدی، فرخی، منوچهری، ابوسعید ابوالخیر، ورقه و گلشاه عیوقی و ده ها تن از شاعران بی دیوان، استخراج و طبقه‏بندی شده است. فصل چهارم، تحلیل و بررسی جایگاه شخصیت های دینی را در شعر دوران سلجوقی در بر می گیرد ، به همین سبب در این فصل اشارات دینی در دیوان ها و منظومه های شاعرانی چون فخرالدین اسعد گرگانی، باباطاهر، قطران تبریزی، ازرقی هروی، ناصرخسرو، یوسف و زلیخای منسوب به فردوسی، لامعی گرگانی، مسعودسعد سلمان، معزی، ابوالفرج رونی، خیام، سنایی و شاعران بی دیوان تحلیل و بررسی شده است. همچنین در فصل پنجم ، سیر تحول سیمای شخصیت های دینی درجه اول، از آغاز ورود به شعر فارسی تا پایان این دوره و نقاط عطف و تحول حضور آن ها، به صورت کوتاه تحلیل و ترسیم شده و در فصل ششم نتایج و یافته‏های این پژوهش درج شده است.

similar resources

سیمای صحابه در شعر سنایی

در فایل اصل مقاله موجودد است.

full text

بررسی تحلیلی سیمای پیامبران(ع)، امامان(ع) و صحابه در شعر غنایی دوران غزنوی اول

چکیده                 دوران سلطان محمود و مسعود غزنوی(387-432ه.ق) از مهم‌ترین ادوارگسترش شعر فارسی است. شاعران این دوران، شاعران نیمه‌ی اول قرن پنجم چون عنصری، فرخی، عسجدی، منوچهری، عیوقی، ابوسعید و چند شاعر بی‌دیوان هستند که مجموعا بیش از 20600بیت از آنان برجای مانده است یکی از شگردهای اصلی  این شاعران، برای تقویت جنبه‌های مفهومی و ادبی انواع غنایی،‌ بهره‌گیری از اشارات دینی در شعر است. در این...

full text

سیمای صحابه در شعر سنایی

در فایل اصل مقاله موجودد است.

full text

بررسی تحلیلی سیمای پیامبران(ع)، امامان(ع) و صحابه در شعر غنایی دوران غزنوی اول

چکیده                 دوران سلطان محمود و مسعود غزنوی(387-432ه.ق) از مهم ترین ادوارگسترش شعر فارسی است. شاعران این دوران، شاعران نیمه ی اول قرن پنجم چون عنصری، فرخی، عسجدی، منوچهری، عیوقی، ابوسعید و چند شاعر بی دیوان هستند که مجموعا بیش از 20600بیت از آنان برجای مانده است یکی از شگردهای اصلی  این شاعران، برای تقویت جنبه های مفهومی و ادبی انواع غنایی، بهره گیری از اشارات دینی در شعر است. در این ...

full text

سیمای خرد در سبک خراسانی (رودکی،فردوسی،ناصرخسرو،خیام)

خردگرایی یا Rationalism یا اصالت عقل ایده واندیشه ای است که بر پایه ی استدلال وتجربه مبتنی است . خواه استدلال قیاسی وخواه استدلال استقرایی باشد . عنصر خرد عنصری است که وجه تمایز آدمی از سایر جانداران زمین است وعلم که زائیده ی همین عنصر است ، سبب برتری آدمی شده است. در این نوشتار هدف بررسی جایگاه این عنصر در شعر عده ای از شاعران سبک خراسانی است . خرد گرایی در برابر طبیعت گرایی در ادبیات جایگاه و...

full text

سیمای مرگ در شعر فارسی (سبک های خراسانی، عراقی، هندی)

چکیده مهمترین حادث? زندگیِ هر انسانی، نه تولّد او، بلکه مرگ اوست. مرگ برای انسان همواره موضوع اندیشیدن بوده است. شاید تنها چیزی که انسان از مرگ اندیشی می تواند اظهار کند، عجز و ناتوانی از درک حقیقت آن باشد. با وجود اظهار سرگردانی و ناآشکارگی از مرگ، انسان در اندیشیدن بدان، شناختی از زندگی، خود و هدف زندگی بدست می آورد. تا جایی که می توان گفت؛ خود شناسی، شناخت فلسف? زندگی و هستی شناسی حاصل اندیشی...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023